Kiber təhlükəsizliyin təhdidləri haqqında çox eşitmisiniz. — “data breaches”, “ransomware attacks”, “cryptojacking”, bütün bunlar kiber təhlükəsizliyin yeni fiqurları, rəqəmləri və statistikasına kömək edir.Mənzərəni aydın görmək üçün, gəlin 2018-ci il üçün kiber təhlükəsizlik haqqında 10 fakta nəzər salaq.
1.Kiber cinayətkarlar FBI-ın ən çox təqib olunanları siyasına girir.
Gəlin başlayaq “bad guys”.FBI-ın siyahısı 2014-cü ildən 2018-ci ilə qədər 42 nəfər olaraq genişləndi.
Siyahıya başçılıq edən Park Jin Hyok adlı dövlətin də dəstəklədiyi kiber hücumları təşkil edən bir proqramçı qrupunun üzvüdür. “Sony Pictures Entertainment”, kiber hücum da daxil olmaqla dünya tarixində ən çox 1 milyard dollardan çox oğurluq etməyə cəhd göstərən həmçinin bankları hədəfləyən bir sıra hücumlar təşkil edib, eyni zamanda on minlərlə istifadəçinin təsirləndiyi WannaCry ransomware hücumunu təşkil edənlərdəndir.
2.Mobil zərərverici proqrlamlar artır
Zərərverici proqramlar mobil telefonlarınızı hədəf alır. 2017-ci ildə mobil üçün yeni malware versiyaları yüzdə 54 artdı. Symantec’in İnternet Təhlükəsizliyi Təhdidi Hesabatınada belə deyilir 2018.
Ümumilikdə, 2017-ci ildə zərərli tətbiqlərin 27 faizi Lifestyle kateqoriyasında tapılmışdır. Yayılma növləri: Musiqi və Audio, yüzdə 20 faiz, Kitaplar & Referans, yüzdə 10 faiz və digərləri.
3.Üçüncü tərəf appstores-lar zərərverici proqramlara ən çox ev sahibliyi edənlərdəndir.
Nümunə üçün deyək ki, Symantec-in eyni hesabatında göstərir ki, appstores mobil malware-nin 99,9% -ə ev sahibliyi edib. Üçüncü tərəf proqramlar bir mobil qurğunun istehsalçısı və ya onun əməliyyat sistemin yazanlardan başqa birinin hazırladığı proqram təminatıdır.Ona görə də yaxşı olar ki, mobil telefon istifadəçiləri reputasiyası yaxşı olan şirkətlər tərəfindən hazırlanan proqramları yükləsinlər.
4. ABŞ 2023-cü ilə qədər pozulmuş məlumatların yarısını hesablayacaq
Odur ki, böyük rəqəmlərə hazır olun
Kiber cinayətkarlar 2023-cü ildə təxminən 33 milyardlıq qeydləri oğurlayacaqlar. Bu, 2018-ci ildə Juniper Research adlı bir araşdırmaya əsaslanır.12 milyardlıq eydlər artıq 2018-ci ildə oğurlanıb və bu artaraq davam edəcəyi gözlənilir.Bu qeydlərə şəxsi məlumatlar da daxildir. Adınız, ünvanınız, kredit kartı məlumatı və s.
5.Məlumat oğurluğu artıq 60 milyon amerikalıya təsir edib.
The Harris Poll tərəfindən 2018-ci ildə keçirilən online sorğunun nəticələri belə deyir.
Eyni araşdırma 2017-ci ilin birinci yarısında təxminən 15 milyon istehlakçının şəxsiyyət oğurluğunun yaşandığını göstərir.
6.ABŞ höküməti kiber təhlükəsizlik üçün 15 milyard dollar nəzərdə tutub.
Prezident-in 2019-cu maliyyə ili üçün büdcəsindən 15 milyard dollar kiber təhlükəsizliyə ayrılıb və bu son deyil, çünki Müdafiə Departamentinə ayrılan 8.5 milyard dollardan təxminən 1.7 milyardı “Homeland Security” adı altında kiber təhlükəsizliyə sərf olunacaq.
7.Kriptovalyuta emalı artıq kiber təhlükəsi olan yeni bir sahədir.
Kiber hücumların ildən-ilə istiqamətləri dəyişir, bunlardan biri də son zamanlar məhşur olan kriptovalyutadır. Beləliklə, Symantec’in 2018-ci il hesabatında deyilir ki, “2017-ci ildə hədəf olaraq bit coin ən çox hücuma məruz qalan sahələrdən birincisi oldu”
Təkcə 2017-ci il 8 milyon data-mining Symantec tərəfindən blok olunub.
8.ABŞ kiber hücumlar üçün 1 nömrəli hədəfdir.
Hədəflənmiş hücumlar bəzən başqa dövlətlər tərəfindən dəstəklənir, bəziləri isə xüsusi qruplar tərəfindən həyata keçirilir. Bəzən başqa bir dövlət müxtəlif məqsədlər görə, pozmaq, sabote etmək və ya soymaq üçün cəhd edə bilər. ABŞ 1 saylı hədəfdir.Bu mənada ABŞ tək deyil, 10 ölkədən biri və birincisidir.
9.Qurğuların interneti(Things of İnternet) təhlükəsizlikdə boşluqlar yarada bilir.
İnernetə bağlanan cihazlar nə qədər təhlükəlidir?
2015-ci ildə Symantec hər internetə qoşulan 50 cihazın birində boşluq aşkarladı.Bu kimi cihazların təhlükəsizliyinə xüsusi diqqət yetirilməyinin səbəbi odur ki, insanların şəxsi məlumatları daha çox ağıllı cihazlarda(mobil) yer alır.
10.Məlumatların pozulma riski artır
Heç bir bizness məlumatlarının silinməsini istəməz, səbən sadədir, belə olan halda xərclər artır.
Aşağıda Ponemon İnstitutunun 2018-ci il məlumat bazasını pozmaq üçün 2018-ci il tarixli üç statistikası göstərilib.
Orta səviyyəli məlumatların qiyməti dünya miqyasında şirkətlərə: 3,86 milyon dollar (ABŞ dolları)
Bir ABŞ şirkətinə ortalama məlumatın qiyməti: 7.91 milyon dollar (ABŞ dolları)
Məlumatların pozulmasını müəyyənləşdirmək üçün lazım olan orta vaxt: 196 gün
Ona görə də, şirkət və işçilər məlumatların pozulmaması üçün lazım olan hər bir şeyi edirlər.
Məqalə https://us.norton.com/ saytından götürülüb.
Tərcümə edən Yusif Süleymanlı
